Tag Archive for: manager artysty

Umowy i prawa autorskie w branży muzycznej

W dzisiejszym artykule pokazujemy Wam jak powinna wyglądać umowa pomiędzy menedżerem a muzykiem, a także wyjaśnić czym w branży muzycznej różni się umowa agencyjna, od umowy zlecenie oraz umowy o dzieło. Skupiamy się na prawie autorskim, oraz na tym jakie są różnice w relacji pomiędzy oryginalnym utworem, a coverem pod kątem prawnym. Na końcu artykułu znajdziecie wzór prostej umowy z artystą wykonawcą z przeniesieniem praw lub udzieleniem licencji, stworzony przez prawniczkę i dyrygentkę, panią Aleksandrę Sewerynik.

Umowa agencyjna, umowa zlecenia, czy umowa o dzieło?

Każdy menedżer, jak i artysta powinien zadbać o dobre uregulowanie swojej prawnej relacji w momencie rozpoczęcia współpracy. Wybranie najlepszego modelu prawnego, dopasowanego do specyfiki konkretnego menedżera i artysty, to jedna z najważniejszych spraw na początku kariery. Dobra umowa powinna w równomierny sposób chronić interesy zarówno menedżera, jak i twórcy, dzięki czemu pomaga przy uniknięciu sporów w razie pojawienia się problemów i zapewnia bezpieczeństwo współpracy.

Początkujący menedżerowie, bywają niepewni, czy będą pracowali długofalowo dla danego artysty, a nawet czy na stałe będą działali w tym zawodzie. W związku z tym mogą ukształtować swoją umowę jako:

  • umowę o dzieło – co jest korzystne ze względu na łatwość rozliczania, ale wymaga odpowiedniego i bardzo uważnego sformułowania umowy,
  • umowę „zlecenia”, jeżeli menedżer jest równocześnie zatrudniony gdzieś indziej na podstawie umowy o pracę.

Stało się już normą praktykowane od wielu lat w branży muzycznej zawieranie umów o dzieło. Głównym powodem ich zawierania jest brak konieczności odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, co sprowadza się do tego, że zatrudnienie o dzieło ma po prostu mniejszy koszt. Jest to korzystne zarówno dla tego, kto angażuje muzyka, jak i dla niego samego (pomijając aspekt emerytalny).

Odnośnie samej kwestii, czy z muzykiem powinna zostać podpisania umowa o dzieło czy umowa zlecenia – jeżeli w ramach koncertu powstaje nowy utwór (np. w ramach improwizacji, spontanicznego tworzenia), można zawrzeć umowę o dzieło. Aby spełnić wymogi takiej umowy, konieczne jest odpowiednie jej sformułowanie. Bez odmawiania twórczego charakteru wykonaniom, w większości przypadków powinny być zawarte umowy zlecenia, a nie umowy o dzieło. Wtedy, kiedy w czasie koncertu utwór nie powstaje, a mamy do czynienia jedynie z wykonaniem, należy zawrzeć umowę zlecenia.

Czym charakteryzuje się natomiast umowa agencyjna? Jeżeli menedżer nie zarządza działalnością artystyczną, a jego obowiązki sprowadzają się jedynie do promowania artysty i pośredniczenia w zawieraniu umów koncertowych, to taka umowa ma postać umowy agencyjnej. Najistotniejsza różnica pomiędzy umową agencyjną a szerszą umową o współpracę polega na tym, że menedżer–zarządca otrzymuje prowizję od wszystkich umów związanych z działalnością artystyczną muzyków, natomiast menedżer–agent otrzymuje prowizję jedynie od umów zawartych za jego pośrednictwem. Inną ważną różnicą jest konieczność udzielenia menedżerowi–agentowi odrębnego pełnomocnictwa, jeżeli ma on być odpowiedzialny za zawieranie umów w imieniu i na rzecz artysty. Menedżer działający na podstawie zlecenia może reprezentować artystę przy zawieraniu umów wchodzących w zakres zlecenia. Nie jest do tego potrzebne odrębne pełnomocnictwo.

Covery a prawa autorskie

W ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych – jak czytamy na blogu prawniczki i dyrygentki, pani Aleksandry Sererynik – nie znajdziemy definicji coveru. W praktyce covery obejmują skrajne z punktu widzenia prawa sytuacje. Coverami są wykonania znanej piosenki przez innego wykonawcę, a także całkowite przeróbki utworów. Jedna klasyfikacja prawna do tak zróżnicowanych wykonań jest wręcz niemożliwa. Jak pisze autorka, do określenia praw autorskich coveru trzeba zbadać jakie są relacje pomiędzy nim, a oryginalnym utworem.


Od strony muzycznej sprowadza te relacje do trzech modelowych sytuacji:


transkrypcja – piosenka nie zostaje zmieniona. Jest jedynie wykonana przez innych wykonawców. Może wiązać się to z koniecznością dostosowania do innego, ale „pokrewnego” składu instrumentalnego (np. gitara akustyczna zostaje zastąpiona elektroniczną, fortepian klawiszami, zamiast pani śpiewa pan, etc.),

twórcza instrumentacja – melodia, rytm i harmonia piosenki zostają bez zmian. W większym stopniu zmieniona zostaje jednak instrumentacja piosenki. Nie polega jedynie na prostym przeniesieniu partii danego instrumentu na „pokrewny” instrument. Zmiany instrumentacji mają charakter twórczy i indywidualny

aranżacja – zmieniony zostaje styl piosenki. Wiąże się to zazwyczaj z koniecznością zmiany melodii, rytmu, harmonii, faktury i instrumentacji utworu”

A jak ma się do tego prawo autorskie?

Pierwsza z wymienionych powyżej, modelowych sytuacji rozróżnień coverów – transkrypcja, nie posiada charakteru twórczego. Taki cover to nic innego, jak zwyczajne, artystyczne wykonanie piosenki. Inna sytuacja z ma miejsce z twórczą instrumentacją. Cover, należący do tej kategorii, polega na stworzeniu oryginalnej instrumentacji i prowadzi do powstania opracowania. Podobnie jest z aranżacją, kiedy w coverze następują zmiany instrumentacji.

Tyle z teorii. W praktyce ZAiKS wyraża dość sprecyzowane zdanie na temat przeróbek utworów polegających na ich nowej instrumentacji lub aranżacji, z czego dobrą stroną jest to, że osoba, które chce rozpowszechniać cover nie musi się zwracać o zgodę bezpośrednio do autora oryginalnej piosenki. Wystarczy, że uzyska prawo do korzystania z utworu na podstawie umowy z właśnie z ZAiKSem, co w rezultacie jest o wiele prostsze.

Jak obiecaliśmy, tak spełniamy obietnicę i dzielimy się poniżej wzorem prostej umowy z artystą wykonawcą z przeniesieniem praw lub udzieleniem licencji, stworzonym przez prawniczkę i dyrygentkę, panią Aleksandrę Sewerynik.

Źródła:

/http://prawomuzyki.sewerynik.pl/2014/09/30/dobra-umowa-pomiedzy-menedzerem-a-artysta/
http://prawomuzyki.sewerynik.pl/2013/10/21/cover-a-prawa-autorskie/
http://prawomuzyki.sewerynik.pl/materialy/wzor-umowy-z-artysta-wykonawca-w-przeniesieniem-praw-lub-udzieleniem-licencji/

Public Relations dla kultury – jak współpracować z dziennikarzami?

Twoja informacja prasowa nie została opublikowana? Dziennikarze nie odpowiadają na Twoje wiadomości? Prawdopodobnie treści, które wysyłasz są niewiarygodne lub mało atrakcyjne z punktu widzenia mediów, nie spełniają redakcyjnych standardów lub trafiają do nieodpowiedniej osoby. Dlaczego sztuka i media potrzebują się wzajemnie oraz jak tworzyć zawartość, która spotka się z pozytywną oceną nie tylko publiczności, ale i przedstawicieli radia, telewizji, prasy czy tzw. nowych mediów?

Czytaj dalej