Storytelling, social media i kreowanie wizerunku artysty

Ludzie lubią słuchać opowieści – w interesujące historie łatwiej wsiąknąć, zaangażować się. Pobudzają naszą wyobraźnię, zmuszają do refleksji, dostarczają emocji, wzruszeń i wrażeń. Storytelling, czyli marketing narracyjny to podstawa w branży kreatywnej. Świadomość tego, jak w odpowiedni sposób opowiadać historię pozwala wykreować spójny i intrygujący wizerunek rozciągnięty na różne kanały medialne. Podstawowe pytanie brzmi – jak opowiadać historię, żeby nas słuchano? Odpowiadamy. 

Storytelling – co to?

Marketing narracyjny, czy też storytelling to strategia marketingowa opierająca działania promocyjne wokół intrygującej historii. Metoda ta przyjmując nietypową formę wyróżnia się na tle standardowych reklam, co więcej – cieszy się większym zaufaniem wśród odbiorców. Storytelling ożywia markę i pozwala na budowanie wokół niej wspólnoty doświadczeń. Kluczem do  sukcesu jest dobra opowieść, która z jednej strony umożliwia wykreowanie wizerunku, a z drugiej – pozwoli odbiorcom/klientom na utożsamienie się z nami. Z perspektywy sztuki najbardziej adekwatną formą marketingu narracyjnego jest personal branding (stosowany także przez polityków i celebrytów), czyli budowanie pożądanego wizerunku i reputacji.

CTA, czyli call to action

Storytelling to nie tylko budowanie zaufania, ale i umiejętne podsycanie ciekawości odbiorcy. Każda akcja wywołuje reakcję – a przynajmniej powinna. Podstawą dobrego storytellingu jest call to action. Nasza opowieść nie musi być prawdziwa, ale powinna być przekonująca. Nie da się zaangażować odbiorców, jeśli nie stworzymy spójnej, zaskakującej i kreatywnej historii. Storytelling ma budzić emocje, nie tylko zachęcać do kupowania naszego produktu/dzieła, ale i długotrwałego obserwowania naszych poczynań. To doskonała strategia przede wszystkim do pozyskania większej grupy odbiorców. Planujemy intrygującą premierę? Ustawiamy tajemniczy licznik na stronie internetowej? Obietnica czegoś niesamowitego sprawia, że ludzie chętniej klikają w “przypomnij mi”, “powiadom mnie” – w końcu przed nimi wyczekiwany finał akcji.

Storytelling i promocja sztuki

Storytelling może być efektywnie wykorzystywany do promowania marki osobistej – także artystów. Marketing narracyjny jest strategią wyjątkowo elastyczną co w praktyce oznacza kompletną dowolność – formy, treści, stylistyki, narzędzi i środków przekazu. Teksty piosenek, wideoklipy, performance – możliwości jest naprawdę sporo.

Zastosowanie storytellingu wyraźnie widać przede wszystkim w promocji muzyki. Artyści tworzą albumy koncepcyjne lub przyjmują konkretny wizerunek odpowiadający estetyce/problematyce płyty. Na potrzeby projektów kreują także własne alter ego – ikona muzyki pop Beyonce i jej sceniczne wcielenie – Sasha Fierce, kultowy David Bowie i kosmiczny Ziggy Stardust, czy jeden z najbardziej enigmatycznych współczesnych raperów Tyler, The Creator jako Igor. Oczywiście przykłady można by mnożyć, bez względu na gatunek czy czas.

W Polsce także mamy kilka ciekawych przypadków wykorzystania storytellingu (choć co należy podkreślić – wciąż nie jest to najpopularniejsza praktyka w branży muzycznej). Warto w tym momencie przywołać przede wszystkim jednego twórcę, który od początków swojej aktywności artystycznej eksperymentuje nie tylko z brzmieniem, ale i z wizerunkiem. Quebonafide – bo o nim tu mowa – można śmiało uznać za niekwestionowanego mistrza marketingu. Kampania towarzysząca premierze jego ostatniego albumu – “Romantic Psycho” – była jedną z najszerzej komentowanych akcji promocyjnych ostatnich lat. Raper zasłonił tatuaże, założył ponownie okulary i wrócił do Kuby Grabowskiego sprzed lat – młodego studenta, introwertyka, którego memy często stereotypowo identyfikowały jako infromatyka. Nagła zmiana wizerunku  – podsycana wywiadami w mediach (Dzień Dobry TVN, Newonce) – wprowadziła zamieszanie nie tylko wśród fanów rapera, ale i w całej branży. Autentyczność budowano na wielu poziomach m.in. poprzez aktywność Quebo na Instagramie i specjalne wideoklipy.

O złożoności całej akcji świadczy fakt, że wszyscy, którzy zamówili preorder “Romantic Psycho” zamiast jednej płyty otrzymali… dwie. Pierwsza to fake-płyta, na której rapuje alter ego Grabowskiego, a druga – właściwa edycja, na której “powraca” prawdziwy Quebonafide. Premiera płyty przypadła na 1 kwietnia, czyli na… Prima Aprilis, a towarzyszył jej wyjątkowy teledysk do utworu „SZUBIENICAPESTYCYDYBROŃ”.

Komunikacja w mediach społecznościowych

Czasem koncept rodzi się w głowie artysty, czasem jednak bywa owocem kolektywnej pracy. We wszelkich kreatywnych kampaniach promocyjnych warto docenić także ich cichych bohaterów – współpracowników, specjalistów do spraw promocji i marketingu, czy agencje public relations. Nowe media stwarzają nowe możliwości i warto myśleć o storytellingu szerzej, angażować różne formy wyrazu. Artyści swój wizerunek sceniczny powinni umiejętnie przenieść i umiejscowić w mediach społecznościowych. W szumie informacyjnym giną nawet wartościowe treści, dlatego świadomie należy wybierać formę komunikatu – w storytellingu ważne jest nie tylko co opowiadamy, ale przede wszystkim jak.

Trendy 2022. Social listening, social media i Tik Tok

W ciągu ostatnich dwóch lat wiele zmieniło się w branży kreatywnej i nowych mediach – pandemia wyznaczała znacząco przyspieszyła digitalizację i zmusiła społeczeństwo do przeniesienia wszelkich aktywności (również zawodowych) do Internetu. Jakie trendy zawładną mediami społecznościowymi w najbliższym czasie? W jaki sposób skutecznie promować swoją twórczość? Na której platformie najlepiej budować zaangażowaną społeczność odbiorców? Jak odnaleźć się w tym wirtualnym świecie?  O trendach na rynku w 2022 roku piszemy poniżej

Zaangażowane społeczności sieciowe

Raport stworzony przez Hootsuite – Social Trends 2022 – jasno wskazuje na to, że zwiększy się rola social mediów w działaniach reklamowych. W kontekście influencer marketingu wzrośnie znaczenie nanoinfluencerów (1-5 tys. obserwujących) i mikroinfluencerów (nie więcej niż 100 tys. obserwujących). Najbardziej aktywne cyfrowe społeczności skupione są wokół konkretnego (a czasem i niszowego) tematu. Twórcy o mniejszym zasięgu czy stopniu rozpoznawalności dostarczają content tak unikatowy, że przyciągają do siebie zaangażowane i lojalne grono odbiorców. Poczucie przynależności do grupy, z którą łączą nas wspólne zainteresowania stanowi ogromną wartość dla użytkowników mediów społecznościowych. 

Analogiczny trend będzie miał miejsce w wyborze platform do celów promocyjnych i marketingowych. Według CMO Spend Survey Gartnera reklamy na Tik Toku, Snapchacie czy Pintereście okazały się w zeszłym roku bardziej skuteczne niż kampanie na Facebooku. Zarówno marki jak i artyści powinni stawiać nie na ilość, a jakość – w 2022 roku największe efektywny przyniesie social listening oraz social media measurement, czyli obserwowanie i badanie wydźwięku wszelkich pojawiających się wzmianek.

Pokolenie Z i trendy

W tym roku trendy na Instagramie będa kształtowane przede wszystkim przez pokolenie Z (generation z, gen z), czyli ludzi urodzonych po 1995 roku, którzy dorastali w pełni w scyfryzowanym społeczeństwie. Generacja z kieruje się takimi wartościami jak ekologia, sprawiedliwość społeczna, zdrowie (fizyczne i psychiczne), dlatego możemy spodziewać się jeszcze większej ilości treści dotyczących naturalnej (wegańskiej) pielęgnacji, aktywizmu, świadomej konsumpcji (kupowanie z drugiego obiegu) czy filozofii wellness

Ważną częścią życia pokolenia z są gry, a w trakcie pandemii i ograniczonych kontaktów społecznych stanowiły alternatywę dla podtrzymywania relacji i wspólnych “spotkań” w cyfrowym świecie. Po sukcesie wirtualnych koncertów Ariany Grande i Travisa Scotta w grze Fortnite można spodziewać się kolejnych innowacyjnych eventów, także w technologii VR.

Promocja muzyki

Radykalnie zmienia się forma odkrywania i poznawania muzyki – w rozpowszechnianiu utworów ważną rolę będą pełnić krótkie filmiki umieszczane na niestanadardowych platformach w kontekście budowania doświadczeń muzycznych. Jedną z nich będzie Instagram, ze względu na uruchomienie “rolki” (reels), która jest odpowiedzią na funkcje Tik Toka. 2022 roku może przynieść więcej eksperymentów z formą i długością materiałów wideo. 

Tik Tok wciąż będzie muzycznym trendsetterem. I choć Instagram rozszerzył możliwości swojej platformy, to Tik Tok ma nad nim przewagę w postaci młodych i zaangażowanych odbiorców. Aplikacja to będzie miała znaczący wpływ na kształt rynku muzycznego, zarówno na świecie jak i w Polsce. Utwór, który stanie się viralem na Tik Toku z łatwością staje się numerem jeden na listach przebojów i pomaga tym samym rozwinąć karierę debiutującym lub mniej znanym twórcom. Nic również nie wskazuje na to, że znikną wyzwania taneczne (dance challenge). Co więcej – one także mogą ewoluować w bardziej różnorodne i wyszukane pod względem stylu układy. 

Sztuka w czasach pandemii

Cyfryzacja, digitalizacja i wszelkie zmiany, które pandemia przyśpieszyła nie znikną. Ograniczenia i restrykcje sanitarne znacząco wpłynęły na sposób promowania sztuki. Bez międzynarodowych wystaw domy aukcyjne i galerie były zmuszone do znalezienia nowego sposobu przyciągnięcia uwagi kolekcjonerów. Wszelkie instytucje związane nie tylko ze sztuką, ale w ogóle z kulturą zaczęły wyraźnie zaznaczać swoją obecność w przestrzeni wirtualnej. Strona internetowa przestaje być wystarczająca, a podstawą dla wszelkich galerii staje się rozbudowywanie rozmaitych kanałów w mediach społecznościowych, co pozwoli na dotarcie do większej i bardziej zróżnicowanej grupy odbiorców niekoniecznie związanych ze światem sztuki. W 2022 roku nie zabraknie również aukcji i wystaw w wersji online.

Metaverse, czyli VR, social media i nowe technologie

Od październikowej konferencji Connect wszystkie media (zwłaszcza te związane z branżą kreatywną, technologiczną czy ekonomiczną) mówią o metaverse. Z jednej strony mamy entuzjastów wierzących, że prędzej czy później dojdzie do zatarcia granicy między światem rzeczywistym a wirtualnym, z drugiej krytyków i sceptyków wychodzących z założenia, że podobne ambicje mieli choćby twórcy gier, które z perspektywy czasu okazały się ograniczone aktualnymi możliwościami technologicznymi. Dodatkowo stanowią potencjalne pole do nadużyć i przestępstw gospodarczych. Czym jest metaverse – rewolucyjnym pomysłem czy nieosiągalnym marzeniem? Jaki wpływ może mieć na współczesny świat?

Metaverse a kultura

Warto przybliżyć etymologię słowa “metaverse” (połączenie “meta” i “universe”) – zarówno samo pojęcie jak i koncepcja nie są niczym nowym. Po raz pierwszy pojęcie pojawiło się w książce Neala Stephensona z 1992 roku pt. “Zamieć”, w której Internet został zastąpiony metaverse – trójwymiarowa wirtualna rzeczywistość, w której ludzie wchodzą między sobą w interakcję przybierając postać cyfrowych avatarów. Motyw metaverse jest chętnie eksploatowany nie tylko w literaturze, ale i w sztuce filmowej. W 2018 roku na podstawie “Player One” Ernesta Cline’a film o tym samym tytule nakręcił sam Steven Spielberg, a w 2021 japoński reżyser Mamoru Hosoda (okrzyknięty przez wielu następcą Hayao Miyazakiego) stworzył “Belle” – reinterpretacje “Pięknej i bestii” rozgrywającą się w przeważającej mierze w wirtualnej rzeczywistości nazywanej “U”. Koncept metawersum realizowany był także w grach – za jedną z pierwszych uznaje się między innymi “Second Life”. I choć to zaledwie kilka przykładów to doskonale pokazują, że metaverse od lat jest częścią popkultury i trafia do bardzo zróżnicowanej grupy odbiorców.

Meta

28 października minionego roku odbyła się konferencja Connect 2021. Firma Zuckerberga zapowiedziała wówczas zmianę nazwy na Meta, która ma odzwierciedlać nowy cel przedsiębiorstwa – stworzenia metaverse. Facebook będzie funkcjonować teraz tylko i wyłącznie jako serwis społecznościowy będący (razem m.in. z Instagramem i WhatsAppem) częścią przedsiębiorstwa Meta. Zdaniem Zuckerberga metaverse będzie następcą internetu mobilnego. Ludzie w wirtualnym świecie będą mogli poruszać się pod postacią odzwierciedlających ich wygląd awatarów, mając jednocześnie dostęp do wielu przedmiotów fizycznych takich jak książki, fotografie, filmy. Użytkownicy za pomocą funkcji przypominającej “teleportację” przemieszczaliby się między różnymi lokalizacjami – miastami, krajami, a nawet kontynentami. Wirtualna rzeczywistość ma łączyć ze sobą nie tylko przestrzeń rozrywki, ale i pracy, którą można by było poddawać dowolnej liczbie modyfikacji żeby uzyskać komfortowe warunki i lepszą wydajność. Narzędziem umożliwiającym przebywanie w metaverse byłby sprzęt typu okulary AR oraz przede wszystkim headsety VR. Na konferencji zapowiedziano również wypuszczenie na rynek jeszcze w tym roku zestawu gogli VR “Cambria” oraz pracę nad projektem “Nazaray” – specjalnych okularów z 5-milimetrowymi soczewkami.

Marki, inwestycje, rynek

Zjawisko tzw. „reverse engeineering” to sytuacja, w której nazwa marki staje się tożsama z opisywanym zjawiskiem/produktem. Decyzja o rebrandingu Facebooka (jako przedsiębiorstwa) i przemianowania na Meta może sprawiać wrażenie, że to firma Zuckerberga rozpoczęła eksploatację metaverse. Nic jednak bardziej mylnego. Wśród udanych projektów tego typu wymienia się choćby Roblox czy Sims. Ciekawym przykładem wydaje się przede wszystkim Fortnite – w trakcie trwania pandemii COVID-19 zorganizowano tam wirtualny koncert Travisa Scotta, który na żywo oglądało ponad 12 mln graczy. W grze swój set zagrała także Ariana Grande. To doskonały dowód na to, że metaverse otwiera wiele możliwości działaniom marketingowym.

Coraz więcej rozpoznawalnych marek widzi w metaverse wyjątkowy potencjał biznesowy. Nike połączyło siły z platformą specjalizującą się w tzw. digital fashion i tworzeniu wirtualnych sneakersów – RTFKT. Specjaliści przewidują rozwój wirtualnej mody. H&M jako pierwsza międzynarodowa marka otworzyła w metaverse swój sklep – ubrania będą dostępne dla awatarów korzystających z CEEK City. Wiele luksusowych marek takich jak Gucci, Balenciaga czy Burberry również sprzedawały swoje unikatowe produkty w formie NFT, których awatary mogą “używać” choćby w VRChat. W ostatnim czasie wzrosła także wartość wirtualnych nieruchomości, a spółka Metaverse Group zaczęła działać głównie na platformie Decentraland koncentrując się na luksusowych dzielnicach, które mogą zostać przekształcone w strefy należące do marek premium.

VR_metaverse

Co dalej?

Meta wykonało już pierwszy poważny krok w stronę rozwijania wirtualnej rzeczywistości. 10 grudnia 2021 roku w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych uruchomiono pierwszą interaktywną i darmową aplikację będącą częścią metaverse – “Horizon Worlds”. Do korzystania z aplikacji konieczne jest używanie gogli Oculus Quest 2. Do 13 stycznia 2022 roku można było posługiwać się starszą wersją – Qculus Quest 1. Na ten moment “Horizon Worlds” dopuszcza tylko gogle nowej generacji VR. Aplikacja zawiera funkcje takie jak zwykła gra, uczestnictwo w wydarzeniach oraz spędzanie wolnego czasu. Ponadto dzieli się na trzy części – “Home” (przestrzeń domowa), “World” (tworzenie nowych światów przez użytkowników) oraz “Workrooms” (przestrzeń do wspólnej pracy). Zanim metaverse uzyska w pełni upragniony kształt minie jeszcze sporo czasu – przedstawiciele firmy Meta szacują 5-10 lat. Za jedno z największych wyzwań technologicznych wskazuje się nie tyle adopcję hardwave do wirtualnej rzeczywistości, ale osiągnięcie odpowiedniej mocy obliczeniowej, która pozwoli na jednoczesne przebywanie w metaverse dziesiątek, a może i setek tysięcy użytkowników. Co będzie dalej? Czas pokaże.